Czym jest psychoterapia i jak może Ci pomóc?

Wiele osób czuje niepewność, zanim zdecyduje się sięgnąć po wsparcie. Nic dziwnego, że szukasz odpowiedzi na pytanie, co to jest psychoterapia i na czym polega. Ten proces opiera się na rozmowie i relacji ze specjalistą. Dzięki niemu możesz lepiej zrozumieć siebie, poradzić sobie z trudnymi emocjami i pokonać życiowy kryzys. 25 września obchodzimy Światowy Dzień Psychoterapii, który stanowi doskonałą okazję, abyś bliżej przyjrzał/-a się tej formie wsparcia.

Nik Shuliahin z Unsplash

Na czym polega psychoterapia? Wyjaśniamy krok po kroku

Interesuje Cię, jak wygląda psychoterapia i czego możesz się po niej spodziewać? To zrozumiałe, że odczuwasz obawy i niepewność, myśląc o tym, co wydarzy się podczas sesji ze specjalistą. Na szczęście możesz zredukować dyskomfort, przyglądając się temu procesowi z bliska.

Definicja psychoterapii wskazuje, że jest to świadomy i oparty na relacji proces leczenia. Podczas niego wykwalifikowany terapeuta udziela wsparcia osobie, która zmaga się z trudnościami emocjonalnymi, psychicznymi lub relacyjnymi. Tym samym pozwala klientowi lepiej zrozumieć siebie, uporządkować przeżycia i wypracować skuteczne strategie radzenia sobie z problemami. Celem psychoterapii jest złagodzenie objawów oraz uzyskanie głębszej zmiany w sposobie myślenia, przeżywania i funkcjonowania. W rezultacie pacjent odzyskuje wewnętrzną równowagę i dostrzega poprawę jakości życia.

Na początku terapeuta zaproponuje Ci konsultacje wstępne. Podczas kilku pierwszych spotkań opowiesz o sobie, swoich trudnościach i oczekiwaniach. W ten sposób wspólnie ustalicie, nad czym warto pracować i w jaki sposób. W trakcie konsultacji wstępnych możesz zapytać specjalistę o wszystko, co Cię nurtuje. Wielu naszych klientów chce wiedzieć, w jakim nurcie będzie pracować i ile potrwa psychoterapia. 

Po zawarciu kontraktu terapeutycznego rozpoczniesz właściwą pracę nad tym, co sprawia Ci problemy. Przyjrzysz się swoim emocjom, relacjom i schematom myślenia. Możesz mówić specjaliście o wszystkim, co postrzegasz jako trudne, bolesne czy wstydliwe. Terapeuta będzie Ci towarzyszył w procesie zmiany, okazując uważność i szacunek. Co ciekawe, o skuteczności psychoterapii decyduje nie tyle konkretny nurt, co relacja ze specjalistą. Ta wyjątkowa więź opiera się na zaufaniu i bezwarunkowej akceptacji.

Kiedy warto skorzystać z psychoterapii? Najczęstsze powody wizyt u terapeuty

Być może od dawna czujesz, że coś Cię przygniata, ale nie potrafisz tego nazwać. Twoje emocje wymykają się spod kontroli, a relacje z bliskimi stają się coraz trudniejsze. W związku z tym zastanawiasz się, kiedy warto iść na psychoterapię i czy ta forma wsparcia jest dla Ciebie odpowiednia?

Wbrew obiegowej opinii, psychoterapia nie jest zarezerwowana wyłącznie dla osób z poważnymi problemami. Stanowi bezpieczną przestrzeń dla każdego, kto pragnie lepiej zrozumieć siebie, przepracować trudne doświadczenia lub nauczyć się żyć bardziej świadomie. Wśród najczęstszych powodów psychoterapii wymienia się:

• nadmiarowy lęk;

• depresję;

• niską samoocenę;

• przewlekły stres;

• trudności w relacjach;

• problemy rodzinne;

• kryzysy tożsamości.

Czasem impulsem do szukania pomocy staje się konkretne wydarzenie, np.:

• utrata bliskiej osoby;

• rozstanie;

• choroba;

• wypalenie zawodowe.

Nie lekceważ także subtelnego poczucia, że „coś jest nie tak”. To sygnał, że potrzebujesz zatrzymać się i lepiej poznać siebie. Pamiętaj, że specjalista nie oczekuje, że zgłosisz się do niego z jasno sprecyzowanym problemem. Terapeuta dysponuje narzędziami, dzięki którym dotrze do tego, co Cię przytłacza i odbiera radość życia.

Po co iść do psychologa/psychoterapeuty? Najlepiej po to, żeby poczuć ulgę, odzyskać wewnętrzny spokój i znaleźć w sobie siłę, by żyć pełniej. 

Ciekawi Cię, kto potrzebuje psychoterapii? Każdy, kto czuje, że samotna walka z trudnościami przestaje mu wystarczać. Nie musisz czekać, aż sytuacja stanie się poważna. Im wcześniej zdecydujesz się na profesjonalne wsparcie, tym szybciej odzyskasz równowagę emocjonalną.

Jakie są rodzaje psychoterapii? Krótkie omówienie głównych nurtów

Czy wiesz, że istnieją różne rodzaje psychoterapii? Każda z metod opiera się na innych założeniach i sposobach pracy. Na szczęście nie musisz być ekspertem w dziedzinie zdrowia psychicznego, by dokonać właściwego wyboru. Wystarczy, że poznasz podstawy, dzięki którym lepiej zrozumiesz, co okaże się dla Ciebie wspierające.

4 najpopularniejsze nurty psychoterapii

Najczęściej specjaliści korzystają z 4 nurtów psychoterapii, które skutecznie pomagają pokonać trudności emocjonalne i sprostać życiowym wyzwaniom.

• Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) skupia się na związku między myślami, emocjami a zachowaniem. Pomaga zrozumieć, jak określone schematy myślenia wpływają na Twoje codzienne samopoczucie i decyzje. Rozważ to podejście, jeśli zmagasz się z lękiem, depresją czy zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi. Terapia poznawczo-behawioralna wyróżnia się ustrukturyzowanym przebiegiem i pozwala Ci osiągnąć konkretne cele.

• Psychoterapia psychodynamiczna sięga głęboko. Odnosi się do Twojej przeszłości, nieświadomości i relacji z ważnymi osobami. Pomaga Ci lepiej zrozumieć siebie i swoje motywacje oraz dostrzec źródła wewnętrznych konfliktów. To podejście jest niezwykle przydatne, gdy czujesz, że Twoje obecne trudności wynikają z dawnych doświadczeń.

• Terapia Gestalt koncentruje się na tym, co dzieje się „tu i teraz”. Ten nurt zwraca szczególną uwagę na doświadczenia, emocje i świadomość siebie. W terapii Gestalt uczysz się dostrzegać własne potrzeby, granice i reakcje. W rezultacie zaczynasz żyć bardziej autentycznie i w zgodzie ze sobą.

• Terapia systemowa koncentruje się na relacjach, w jakich funkcjonujesz. Zakłada, że trudności psychiczne często wynikają z napięć i wzorców komunikacyjnych w systemie, którego jesteś częścią. Terapię systemową wykorzystuje się w pracy z parami i dziećmi. Przynosi też bardzo dobre rezultaty w leczeniu uzależnień i zaburzeń odżywiania. Podczas sesji terapeuta pomoże Wam spojrzeć na problem z różnych perspektyw i wprowadzić zmiany, które przywrócą równowagę w relacjach. 

Pokrótce omówiliśmy 4 najpopularniejsze rodzaje psychoterapii. Łącznie jest ich ponad 300 i wciąż powstają nowe. Każde podejście ma Ci do zaoferowania coś innego. Pamiętaj, że nie musisz wiedzieć od razu, co będzie dla Ciebie najlepsze. Skorzystaj z wiedzy i doświadczenia terapeuty, który pomoże Ci znaleźć właściwą drogę.

Jak wygląda pierwsza wizyta u psychoterapeuty?

Zdecydowałeś/-aś się sięgnąć po pomoc i umówiłeś/-aś na spotkanie. Masz prawo czuć niepewność, lęk, a nawet wstyd. Są to zupełnie normalne reakcje w tej sytuacji. Pierwszą wizytę u psychologa lub psychoterapeuty potraktuj jako zwykłe spotkanie. 

Interesuje Cię, jak wygląda wizyta u psychoterapeuty? Na początku możesz spodziewać się prostych pytań, takich jak:

• „Co Cię skłoniło do szukania pomocy?”;

• „Co teraz najbardziej Cię niepokoi?”;

• „Jak wygląda Twoje codzienne życie?”.

Nie musisz mieć przygotowanej historii. Możesz mówić tyle, ile chcesz. Pamiętaj, że to Ty decydujesz o tempie i zakresie pomocy.

Zastanawiasz się, co mówić u psychologa? Możesz zacząć od tego, co przychodzi Ci do głowy jako pierwsze. Niektórzy skupiają się na ostatnim trudnym tygodniu, inni na natrętnych myślach lub problemach w relacjach. Pamiętaj, że terapeuta nie oczekuje od Ciebie konkretnego scenariusza. Ma za zadanie wysłuchać Cię, zrozumieć i pomóc poukładać to, co dziś wydaje się chaotyczne.

Czy wiesz, że już samo poczucie bycia wysłuchanym/-ą przez akceptującego terapeutę może zmniejszyć poziom odczuwanego napięcia i poprawić nastrój? Daj sobie i specjaliście szansę. Nie musisz wypaść dobrze, wystarczy, że będziesz sobą.

Na koniec pierwszej wizyty terapeuta może zaproponować Ci wstępny plan pracy lub zapytać, czy chcesz kontynuować spotkania. Ewentualnie zasugeruje Ci inny rodzaj wsparcia, jeśli uzna to za korzystniejsze.

Ile trwa psychoterapia i jak często odbywają się sesje?

Szukasz odpowiedzi na pytanie, jak długo trwa terapia i ile czasu potrzeba, by zauważyć zmianę? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, bo każdy proces terapeutyczny ma swój indywidualny rytm.

Czas trwania psychoterapii zależy m.in. od:

• Twoich potrzeb;

• celu, z jakim przychodzisz;

• rodzaju trudności, z którymi się zmagasz;

• nurtu, w jakim pracuje specjalista.

Niektórzy potrzebują kilku lub kilkunastu spotkań, by poradzić sobie z konkretnym kryzysem. Inni wchodzą w dłuższy proces, który pozwala dotrzeć głębiej, aby przyjrzeć się źródłom powtarzających się schematów i trudności emocjonalnych. 

Zazwyczaj sesje odbywają się raz w tygodniu, dzięki czemu możesz zbudować relację ze specjalistą i zachować ciągłość pracy. W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy zmagasz się z głębokim kryzysem, spotkania są częstsze. Zdarza się, że na późniejszym etapie terapii przechodzisz na tryb dwutygodniowy.

Długość terapii nie zawsze idzie w parze z jej skutecznością. Liczy się bowiem jakość relacji z terapeutą i to, czy dana metoda została do Ciebie dostosowana. Jeśli masz problem z organizacją czasu, zmiana może przyjść szybko. Gdy natomiast borykasz się z kryzysem tożsamości, prawdopodobnie potrzebujesz więcej czasu, aby uporządkować pewne kwestie.

Zmagasz się z trudnościami, czujesz przeciążenie emocjonalne lub po prostu chcesz lepiej zrozumieć siebie? W Centrum Psychoterapii PRO znajdziesz bezpieczną przestrzeń, w której doświadczeni specjaliści pomogą Ci uporządkować myśli i przepracować trudne doświadczenia. Umów się na konsultację i sprawdź, jak może wyglądać Twoja droga do lepszego samopoczucia.

Bibliografia

1. de Barbaro B., Po co światu psychoterapia, Mando inside, 2023.

2. Drath W., de Barbaro B. (red.), Psychoterapia między wiedzeniem a niewiedzeniem, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022.

3. Gabbard G. O., Długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna: wprowadzenie, tłum. W. Turopolski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023.

4. Gierus J., Koweszko T. (red.), Psychoterapia psychodynamiczna: teoria, praktyka, neuronauka, Edra Urban & Partner, 2024.

5. Maliszewska I., O czym kłamią myśli, Feeria Wydawnictwo, 2023.

6. Popiel A., Pragłowska E., Psychoterapia poznawczo-behawioralna: teoria i praktyka, PWN, 2022.